Nhãn lồng là gì? đặc điểm và cách dùng trị bệnh hiệu quả

Nhãn lồng (cây lạc tiên) trong dân gian đã được ưa chuộng ứng dụng bởi nhiều lợi ích mang đến cho sức khỏe con người. Đặc biệt là chữa chứng mất ngủ và làm mát cơ thể.

Công dụng tuyệt vời của loại cây này chưa dừng lại ở đó. Vì thế, bạn hay cập nhật ngay các bài thuốc chữa bệnh quan trọng của nhãn lồng. Thông qua thông tin tổng hợp chi tiết sau đây.

1. Đặc điểm của cây nhãn lồng là gì? Đặc tính và lưu ý

Cây nhãn lồng mọc thân dây leo, có nhiều tua cuốn dạng rỗng, cuộn tròn. Chúng mọc ra từ nách lá cây, xuất hiện những lông thưa.

Lá cây mọc so le nhau, dài khoảng 7cm và rộng chừng 10cm, chia thành 3 thùy nhọn, ở mép có một số dấu rách. Hoa nhãn lồng màu trắng, càng về giữa càng có xu hướng theo màu tím nhạt. Tràng phụ hình dáng sợi.

Quả hình tròn, được lớp màng lưới bao bọc bên ngoài. Khi chín, quả trở nên mọng vàng, ăn được. Bên trong lớp vỏ là nhiều hạt nhỏ hình trứng, có chất dịch.

Nhãn lồng là thảo dược lành tính, do đó hầu hết bộ phận của cây (trừ phần rễ củ) đều dùng được. Phục vụ mục đích chế biến món ăn hay làm thuốc.

Ở mọi thời điểm trong năm, đều có thể thu hái nhãn lồng. Song người ta cho rằng, mùa xuân sẽ đem lại chất lượng và hiệu quả tốt nhất.

Sau khi lấy về, dây nhãn lồng được đem rửa sạch, cắt thành đoạn ngắn từng khúc. Phơi hoặc sấy khô, cho vào túi nilon bảo quản nơi khô thoáng dùng dần.

2. Nhãn lồng có mấy loại? Phân loại nhãn lồng

Trong họ của lạc tiên có rất nhiều loài, vì thế bạn cần tìm hiểu để phân biệt với lạc tiên chữa bệnh. Tránh trường hợp nhầm lẫn, dễ dẫn đến mối nguy hiểm đối với sức khỏe.

1, Lạc tiên trứng (tên khoa học: P. edulis Sím)

Cây thân leo, dài tối đa lên đến hàng chục mét. Lá có 3 thùy, ở mép xuất hiện răng cưa, đầu lá nhọn, gốc lá hình tim, 2 mặt lá đều nhẵn mịn.

Hoa màu trắng, mọc tại các kẽ lá, quả khi chín màu da cam. Thường được ứng dụng trong làm thuốc, bánh kẹo, nước giải khát.

2, Cây lạc tiên Nam Bộ (tên khoa học: Passiflora cochinchinensis Spreng):

Cũng mọc dạng thân leo nhưng hơi dẹt, có nhiều khía rãnh. Lá cây thuôn hẹp, đầu lá hơi tròn, mặt trên lá nhẵn, mặt dưới có lông. Hoa màu trắng, quả hình trứng, nhẵn. Loại cây không có tác dụng chữa bệnh.

3, Lạc tiên Tây (tên khoa học: P. incarnata L):

Cây thân leo, dài từ 9-10m, vỏ màu xám nhạt, khi còn non có lông mịn, về già chuyển màu đỏ tím. Lá ba thùy, mép có răng cưa, mọc so le, kẽ lá xuất hiện tua cuốn.

Hoa màu trắng, mang hương thơm đặc trưng, phần cuống hoa dài, có màu hồng hoặc tím. Quả khi chín màu vàng, vị chua, tác dụng giải nhiệt.

Tất cả những loại kể trên chỉ có nhãn lồng (loại lạc tiên đề cập trong bài) mới phát huy hiệu quả chữa bệnh. Do đó, bạn cần lưu ý để sử dụng hợp lý, an toàn nhất.

3. Nhãn lồng có tác dụng gì?

Theo Đông y, nhãn lồng vị ngọt, hơi đắng, tính bình. Tác dụng an thần, giải nhiệt cơ thể, tiêu viêm, lợi tiểu.

Trong khi đó, các nghiên cứu khoa học hiện đại tìm thấy nhiều thành phần quan trọng ở nhãn lồng. Có thể kể đến như hoạt chất Passiflorin, Saporanetin, Sapomarin, Vitexin, Harmin, Harmol, Hermalin…

Ngoài ra, quả lạc tiên chín còn hội tụ nguồn dưỡng chất lý tưởng vitamin A, C, protein, glucozo, muối khoáng… Chúng đều có lợi cho quá trình phòng ngừa, hỗ trợ điều trị bệnh. Nhất là giảm căng thẳng, lo âu, chữa mất ngủ lâu năm.

Chữa mất ngủ

Cách 1:

Lấy 8-16g nhãn lồng sắc nước uống hàng ngày.

Cách 2:

Từ cây nhãn lồng, cắt khúc đoạn dài 3cm.

Sao khử thổ rồi tán nhuyễn thành bột.

Pha bột thu được với nước cốt trà đen đậm đặc.

Làm hoàn cỡ viên tròn bằng ngón tay út,

Hàng ngày uống 3 lần, liều lượng mỗi lần 5 viên.

Áp dụng bài thuốc kéo dài từ 2-3 tháng.

Trị ho

Lấy 20-30g nhãn lồng đem rửa sạch, sắc lấy nước uống hàng ngày.

Sử dụng cho đến khi thấy tình trạng ho chấm dứt thì ngừng.

Bồi bổ cơ thể

Bài thuốc:

• Quả nhãn lồng chín: 0.5kg
• Đường trắng: 250g

Cách dùng:

• Đem bổ đôi quả nhãn lồng, nạo hết phần ruột.
• Sau đó tiến hành ép, lọc, chỉ lấy phần dịch. Hòa với đường trắng và chút nước sôi để nguội.
• Tiếp tục, đổ dịch quả nhãn lồng vào đó, trộn đều và thưởng thức.
• Thức uống có vị hơi chua, ngọt, giàu vitamin, đặc biệt là vitamin B2.

4. Cách sử dụng lạc tiên hiệu quả

Theo từng mục đích cụ thể mà nhãn lồng có thể được dùng với những cách thức khác nhau.

Từ sắc nước uống kết hợp nhiều loại dược liệu, pha trà, ngâm rượu, nấu cao, chế biến món ăn. Cho đến đun nước tắm rửa, giã tươi đắp ngoài da.

Ở dạng sắc nước uống, liều lượng tốt nhất hàng ngày là 8-16g. Đối với cây khô, nên dùng 30-40g/ngày.

Pha nước uống

Chuẩn bị khoảng 30g cây nhãn lồng khô, đem rửa bằng nước sạch. Sau đó, bỏ vào bình giữ nhiệt, tráng qua với nước sôi.

Bạn chế 1 lít nước sôi vào bình chứa nhãn lồng. Ủ và giữ nhiệt chừng 15 phút giúp các chất quan trọng tiết trọn ra nước.

Nên dùng khi nước trà còn nóng, thay thế cho nước lọc hàng ngày. Trà nhãn lồng có mùi thơm nhẹ, vị hơi ngọt nên rất được yêu thích.

Vào những ngày hè nóng nực, bạn  có thể biến trà nhãn lồng thành thức uống giải khát. Bằng cách cho vào tủ lạnh sau khi pha xong.

Lưu ý, trà để qua đêm dễ bị thiu hỏng nên tốt nhất chỉ dùng trong ngày.

Chế biến món ăn

Người dân Việt từ xa xưa thường hay lấy đọt non (cả phần dây, quả) của nhãn lồng để nấu canh với tôm, cá, thịt. Món canh này giúp kích thích ngon miệng, ổn định tinh thần, giảm nồng độ Cholesterol có hại trong cơ thể.

Bên cạnh đó, dùng ngọn non cây nhãn lồng luộc lên. Ăn buổi chiều hay trước lúc đi ngủ sẽ nâng cao chất lượng giấc ngủ.

Hoặc muốn thay đổi khẩu vị cho gia đình, hãy lấy ngọn nhãn lồng xào tỏi. Không chỉ giàu dinh dưỡng, món ăn còn tạo nên sự thích thú bởi độ giòn dai, thơm ngon.